Opowieści Kanterberyjskie | Autor: Geoffrey Chaucer

   Przyznam się, że z tą książką wiąże me pewien sentyment. Otóż w młodości chodziłem do Dyskusyjnego Klubu Filmowego przy Pałacu Młodzieży w Katowicach. Ostatni film jaki udało mi się tam zobaczyć w piątek 11 grudnia 1981 roku (dwa dni przed wprowadzeniem stanu wojennego!) to były „Opowieści kanterberyjskie: Pier Paolo Pasoliniego. W dodatku film ten został sprowadzony w jakiś „dziwny” sposób i nie miał ani lektora ani polskiej ścieżki dźwiękowej. Wobec tego jakaś Pani tłumacz tłumaczyła film „na żywo”! Chyba nigdy wcześniej i później nic takiego mi się nie przytrafiło...

Udało mi się potem przeczytać jakieś stare wydanie tego poematu, nie mniej dopiero obecne wydanie oddaje cały jego urok i jakość. Czapki z głów dla tłumacza! Przyznaję, że jeszcze nigdy tłumaczenie nie miało tak wielkiego znaczenia dla odbioru tej książki! No i wcześniej filmu – chwała tłumaczom! Od dziś będę większą uwagę zwracał na wszelkie tłumaczenia.

Chaucer jest u nas bardzo słabo znanym pisarzem. W innych częściach Europy (nie tylko w Wielkiej Brytanii) jego „Opowieści...” są uznawane (i słusznie) wraz z „Boską komedią” Dantego i „Dekameronem” Boccaccia za trzy przełomowe dzieła na przełomie średniowiecza i odrodzenia. Można powiedzieć, że wszystkie te trzy książki są „powieściami drogi” lub raczej wędrówki. „Dekameron” jest bardziej frywolny, „Boska komedia” bardziej duchowa, a „Opowieści kanterberyjskie” mieszczą się gdzieś pośrodku. Tak w wielkim skrócie oczywiście.

Chaucer nie stroni od pikantnych szczegółów i śmiałej erotyki, ale również sporo wtrąca przemyśleń etycznych i religijnych. Sam skład podróżników (pątników) wędrujących do Kanterbery zmusza do takich refleksji. Szczególnie dużo miejsca poświęca autor przemyśleniom na temat wiernych bądź niewiernych żon i mężów. Posiłkuje się przy tym mnóstwem przykładów od starożytnej Grecji poczynając, poprzez przypowieści biblijne aż do świętych kościoła. W ogóle Chaucer lubi trochę popisywać się swoją erudycją i oczytaniem, podając mnóstwo celnych przykładów. W tamtych czasach był tytanem intelektu. Świadczy zresztą o tym całe jego życie „zawodowe” - jeżeli można w tym wypadku użyć takiego słowa.

Z kolei Pasolini wybrał do swojego filmu najbardziej frywolne fragmenty i odpowiednio je przedstawił, uwypuklając wszystkie ułomności ludzkie, darząc jednak swoich bohaterów swoistą sympatią. I ten hołd złożony Charlie Chaplinowi, zwłaszcza jego „Brzdącowi”! Pasolini adaptował również „Dekameron” - o czym wkrótce napiszę, po ponownej lekturze książki i ponownym obejrzeniu filmu. Trzecią częścią jego erotycznych adaptacji jest „120 dni Sodomy” markiza de Sade.

Wracając do „Opowieści kanterberyjskich”, jak dobrze się stało, że Biblioteka Śląska zdobyła się na takie wydanie tego poematu. Szkoda, że wcześniej nie było chętnych. Pomijam już przyczynę dla której jest to tak bardzo nieznana u nas pozycja, zawsze popieram czytania i poznawania klasyki. Bez tego nigdy nie będziemy wiedzieć skąd jesteśmy. A klasyka z jakiegoś powodu przetrwała wieki i w dalszym ciągu zachwyca.

Nie chcę opisywać poszczególnych opowieści jakimi raczą nas Rycerz, Kucharz, Zarządca, Handlarz Odpustami, Pani spod Bath, Brat Zakonny czy Kleryk wszystkie są warte przeczytania, pochylając się nad naszymi wadami, śmiejąc się z nich ale i współczując nam i pozwalając miłości zwyciężać, bo ona jest przecież najważniejsza. Książka wydaje się gruba (prawie 800 stron), ale czyta się ją szybko, rym wchodzi łatwo, akcja fascynuje. Nic tylko polecać, zdecydowanie warto polecać Chaucera! Czytajcie „Opowieści kanterberyjskie”!