Miasto Gangów | Autor: Łukasz Czeszumski

  Czytałam już niejedną książkę o Rio de Janeiro. Mniej więcej wiedziałam, jak wygląda tamtejsza rzeczywistość. Wiedziałam, czym są fawele, wiedziałam, że władzę w nich sprawują gangi. Dzięki tej książce dowiedziałam się o wiele więcej. Dowiedziałam się m.in. na czym polegają rządy przestępców, jak wygląda praca w takiej grupie, jakie zasady obowiązują zarówno przestępców, jak i mieszkańców.

Autor opisuje codzienność mieszkańców faweli. Z jednej strony cieszę się, że zdobyłam taką wiedzę, z drugiej strony ciężko było mi czytać o takim nieszczęściu. Ci ludzie na co dzień żyją wśród gangów. Widok mężczyzn, często również chłopców z karabinami jest dla mieszkańców czymś normalnym. Można stracić życie z naprawdę błahych powodów. Często dochodzi do tragicznych w skutkach pomyłek. Członkowie gangu są pewni, że osoba, którą widzą jest z policji i natychmiast, bez jakiegokolwiek upewnienia się, zabijają ją. Później okazuje się, że był to zwykły, poczciwy mieszkaniec faweli.

Niestety sprawa faweli i zarządzania nimi przez gangi nie jest taka prosta i oczywista, jak może się wydawać. Na początku moje myślenie było czarno białe. Byłam pewna, że gangi to zło, a policja jest dobra. Nic bardziej mylnego. Aby zrozumieć temat dogłębnie, należy przeczytać tę książkę, postaram się jednak przedstawić ogólny zarys. W miejscach zarządzanych przez grupy przestępcze zasady są proste i wszystkim znane. Każdy wie, czego nie powinien robić, żeby nie podpaść gangsterom. Jeśli mieszkańcy przestrzegają zasad, są względnie bezpieczni. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy gang walczy z policją lub z innym gangiem. Wtedy każdy narażony jest na śmierć. Na co dzień, co może wydawać się dziwne, gangi dobrze traktują mieszkańców, a nawet im pomagają. Wiele osób jest zadowolonych z zarządzania fawelami przez grupy przestępcze.

Kolejna kwestia to policja. W Rio jest wiele odłamów policji. Niestety nie współpracują one ze sobą. Każda z nich żyje własnym życiem. Bardzo mocno zaniepokoiło mnie zjawisko korupcji w policji. Okazuje się, że jest to powszechne i nikogo nie dziwi. Wielu policjantów współpracuje z gangsterami, dzięki czemu ich kieszenie napełniają się banknotami. Jeszcze bardziej zaniepokoiło i zaskoczyło mnie to, że mieszkańcy bardziej niż gangów boją się policji. Niestety ich niepokój jest uzasadniony. Biorąc pod uwagę postępowanie służb, trudno byłoby się nie bać. Kiedy policja przebywa w faweli, nic nie jest pewne. Nie ma żadnych zasad. Każdy mieszkaniec narażony jest na ryzyko śmierci z ich rąk. Autor wnikliwie i dokładnie opisuje również genezę opanowania faweli przez gangi. To kolejna kwestia, która wprawiła mnie w osłupienie. I znowu nic nie jest czarno białe. Znowu nie wiadomo co jest dobre, a co złe.

Czytając tę książkę poznałam lepiej sposób funkcjonowania faweli w Brazylii, ale też zauważyłam, że sytuacja nie jest tak łatwa do zrozumienia i opisania. Ten mechanizm jest tak skomplikowany i ma tak głęboko zapuszczone korzenie, że naprawdę trudno jest znaleźć rozwiązanie. Nie wiem kto i co musiałby zrobić, żeby gangi przestały rządzić fawelami. No i żeby jednocześnie mieszkańcy byli bezpieczni i zadowoleni. Jedno jest pewne — jeśli mieszkańcy nie będą mieli alternatywy, nie będą chcieli, żeby gangi zniknęły. Częste strzelaniny są czymś strasznym, tym bardziej, jeśli chodzi o dzieci. Małe dzieci w Rio wiedzą czym jest pistolet, a nie wiedzą jak wygląda i do czego służy aparat. Jednak jeszcze gorsze jest nieuzasadnione dręczenie ludzi przez przestępców pracujących w służbach państwa. Im wolno wszystko. Mogą dręczyć, nękać, bić, zabijać, a i tak nikt się o tym nie dowie. Sprawa zostanie zamieciona pod dywan i nie poniosą kary.

Bardzo mocno polecam tę książkę. Nawet osoby, które sporo już wiedzą o funkcjonowaniu faweli mogą pogłębić swoją wiedzę dzięki niej. Niestety jest to wiedza trudna do zaakceptowania. Trzeba być przygotowanym na przyjęcie do siebie zaskakujących i niewygodnych faktów.