Łabędzi Śpiew. Jutro Będzie Już Po Nas

  Po komiks sięgnęłam po raz pierwszy od czasów dzieciństwa. Nie jestem więc ekspertką w zakresie tej formy, ale być może spojrzenie laika również przyniesie ciekawe obserwacje.

Akcja komiksu pt. ,,Łabędzi śpiew” dzieje się w czasie I wojny światowej. Bohaterami są francuscy żołnierze, znajdujący się na froncie. W łatwiejszym odbiorze tej opowieści z pewnością pomoże znajomość kontekstu historycznego. Nie mamy tutaj żadnego wprowadzenia do tematyki pierwszowojennej, szerszego zarysu historii, czy dodatkowych objaśnień – od razu przechodzimy do konkretnych wydarzeń. Czytelnik zostaje wrzucony w sam środek francuskiego okopu i rozglądając się, powoli poznaje jego ,,mieszkańców”, obowiązujące zasady, panujące zwyczaje oraz okoliczności, które dzieją się poza okopem. Myślę, że znaczna większość dorosłych czytelników posiada kontekstową wiedzę na temat I wojny światowej i odnalezienie się w tej historii nie sprawi im żadnego problemu. Natomiast młodsi czytelnicy wiele zyskają, jeśli przed przystąpieniem do lektury zapoznają się z (chociażby bardzo ogólnym) zarysem realiów Wielkiej Wojny. Co nie oznacza, że nie ma młodych czytelników, którzy już taką wiedzę posiadają! – wszystko zależy od osoby i jej czytelniczego doświadczenia.

Fabuła jest zwarta i skoncentrowana na jednym wątku. Wiodącym tematem jest petycja ze wzgórza 108 – na wpół legendarny zbiór podpisów francuskich żołnierzy, którzy opowiadają się za racjonalizacją działań wojennych i zminimalizowaniem bezsensownych ofiar wśród wojska. Petycja trafia w ręce naszych bohaterów i tym samym ,,obdarowuje” ich niełatwym wyborem – podpisać petycję i dołączyć do buntowniczego ruchu, czy też wydać listę przełożonym i zdradzić towarzyszy broni?

Bohaterami są francuscy żołnierze z oddziału porucznika Katzinskiego. Sam porucznik jest początkowo nieco zdystansowany w stosunku do swoich podwładnych, więc mamy mniej okazji do tego, by lepiej go poznać. Później o wiele odważniej wysunął się na pierwszy plan i swoją postawą zdecydowanie wzbudził moją sympatię – mam nadzieję, że w drugim tomie jego historia zostanie ciekawie poprowadzona. Wśród reszty bohaterów wyróżnia się również sierżant. Został przedstawiony jako wysoki i barczysty mężczyzna o sumiastych wąsach – trudno go przeoczyć. Myślę, że to właśnie charakterystyczny wygląd i równie zdecydowana postawa sprawiają, że ta postać maluje się wyraźniej na tle pozostałych. Inni członkowie oddziału również przedstawiają się jako sympatyczni, jednak moim zdaniem nie są już tak charakterystyczni. Skład oddziału porucznika Katzinskiego jest więc w ogólnym rozrachunku bardzo ciekawy i będę kibicować tym bohaterom w drugim tomie.

Obowiązek wiernego oddania realiów I wojny światowej został potraktowany połowicznie. Z jednej strony mamy niejednorodną sytuację w wojskowych szeregach. Nie ma mowy o jednogłośnym i bezwarunkowym oddaniu walce. Wśród żołnierzy pojawiają się lęk, wątpliwości, żal po stracie tych, którzy zginęli. Mężczyźni czują, że mogliby uniknąć bezsensownego rozlewu krwi, gdyby tylko rząd wykazał się większym rozsądkiem i nie unosił się dumą. Cieszy mnie więc to, że nie mamy tutaj do czynienia z martyrologicznym przedstawieniem wojny, które sławi walkę, krew i śmierć. Dzięki innej strategii mamy o wiele więcej miejsca na różnorodne emocje i przemyślenia bohaterów. Z drugiej strony obraz Wielkiej Wojny został w znacznym stopniu wygładzony. Próżno szukać tu naturalistycznych obrazów ciał i ran. Drastyczne aspekty wojny skrzętnie schowano w obłokach kurzu, kłębach wybuchów i poza ramami komiksu. Nie mam doświadczenia z komiksami o tematyce wojennej, więc nie wiem czy jest to utarta konwencja, czy nie. Myślę, że bez tych elementów historia również się broni i dostarcza czytelnikowi wystarczająco mocnych wrażeń.

Nie mam żadnych zastrzeżeń odnośnie warstwy graficznej. Podobała mi się kolorystyka utrzymana w barwach ziemi. Kreska również przypadła mi do gustu, jest przyjemna dla oka i oddaje dynamikę tej historii. Cały komiks jest bardzo starannie i estetycznie wydany. Duży format i dobrej jakości papier pozwalają prezentować się opowieści w pełnej krasie.

Myślę, że mogę polecić komiks pt. ,,Łabędzi śpiew” tom 1. Dla mnie była to lektura na zasadzie eksperymentu, ponieważ już od wielu lat nie miałam do czynienia z komiksem. Spotkanie z tą formą uważam za udane, mam chęć na kolejny tom i poznanie dalszych losów dzielnych żołnierzy z oddziału porucznika Katzinskiego.