Wojtek Spod Monte Cassino | Autor: Wiesław A. Lasocki

NIEDŹWIEDŹ, KTÓRY PIŁ I PALIŁ

Z czym kojarzy nam się wojna? Ze śmiercią, z brudem, z najgorszymi ludzkimi zachowaniami i zapomnieniem o humanitaryzmie. Można dodać do tego broń, mundury, bomby, naloty… Długo by wymieniać. A co ze zwierzętami? Wątek ten często jest pomijany, zresztą nie ma zbyt wiele do mówienia na jego temat. Steven Spielberg nakręcił patetyczną bajkę „Czas wojny”, film „Bella i Sebastian” też oferował podobne przeżycia. Ciekawie temat ugryzł Jacek Komuda w „Hubalu”, ukazując nam to, co nazwał mianem „jesieni polskich koni” – bodajże najmocniejszą część swojej powieści – ale niestety był to tylko jeden z jej fragmentów. Podobne przykłady można by mnożyć, (choć nie w nieskończoność), ale przyglądając się tematowi warto zapamiętać w szczególności jedną opowieść – tę o Wojtku. Niedźwiedziu, który towarzyszył w trakcie drugiej wojny światowej polskim żołnierzom, dając chwile wytchnienia w tym okrutnym czasie.

Wojtek – niedźwiedź, który pił piwo. Wojtek – niedźwiedź, który palił papierosy. W trakcie drugiej wojny światowej polscy żołnierze zakupili od sieroty w Iranie małego, wynędzniałego niedźwiadka. I tak oto zwierzę dołączyło do 22. Kompani Zaopatrywania Artylerii, stając się maskotką i dorastając wśród wojskowych. Jak to na froncie bywa, wkrótce nabrało niezdrowych nawyków, jak używki, ale pozostał wiernym przyjacielem swoich towarzyszy, a czasem także ich obrońcą. Jego towarzystwo i zachowania były prawdziwą pociechą w wojennej zawierusze. Wojtek towarzyszył też swoich kolegom z linii frontu w podróży przez kontynenty. Kiedy działania wojenne w końcu dobiegły końca, miał trafić do Polski, jednak życie i sytuacja polityczna miały dla niego zupełnie inne plany…

Po raz pierwszy z historią Wojtka spotkałem się lata temu dzięki filmowi dokumentalnemu, który obejrzałem właściwie przez przypadek, a i to nie od początku. Po prostu zaciekawił mnie obraz niedźwiedzia trzymającego w swoich łapach butelkę piwa, którą przyciskał do futrzastego pyska. Zacząłem więc oglądać, dałem się wciągnąć, a pod koniec całej produkcji nawet wzruszyć, a to nie zdarza mi się często. Jak na standardy przeciętnego widza nie było to pewnie żadne wzruszenie – w końcu nigdy na żadnym filmie ani w trakcie żadnej lektury nie płakałem ani nie byłem tego bliski – jednak jak na mnie… I podobnie rzecz ma się z niniejszą książką. Potrafiła w pewnym stopniu mnie poruszyć, nawet jeśli jest rzeczą prostą i skrojoną tak, by czytelnicy w różnym wieku znaleźli tu coś dla siebie.

„Wojtek spod Monte Cassino” to publikacja warta uwagi nie tylko ze względu na sam temat, ale także i na fakt, że to pierwszy taki tytuł mu poświęcony. Napisany na dodatek przez człowieka, który brał udział w bitwie Monte Cassino. W Londynie książka wydana została już w roku 1968, w Polsce nie poszło tak szybko. Ale my teraz możemy bez przeszkód cieszyć się wznowieniem. A cieszyć jest czym. To prosta książka, napisana w formie powieści dla młodszych odbiorców, wzbogacona o grafiki, ale też i uzupełniona o wspomnienia i zdjęcia, zapada w pamięć. Bo historia Wojtka to pełna przygód i niebezpieczeństw, humoru i wzruszeń opowieść familijna, a tu uchwycona została w sposób lekki, ale kompleksowy. Ładne, oldschoolowe wydanie doskonale do niej pasuje, a całość warta jest polecenia każdemu kto nie zna losów niedźwiedzia, jak i wszystkim tym, zainteresowanym tematyką drugiej wojny światowej i jej nietypowych rozdziałów. Nawet czytelnikom, którzy jak ja, są przeciwnikami wojny i jakiegokolwiek gloryfikowania dowolnych jej elementów.