Dzienniki 1950-1962 | Autor: Sylvia Plath

Któż nie słyszał o XX- wiecznej amerykańskiej poetce i pisarce Sylvii Plath, autorce słynnego "Szklanego klosza"? Któż nie zna choć kilku najważniejszych szczegółów jej krótkiego, burzliwego życia? Któż nie wie, w jaki sposób odeszła z tego świata ta szalenie utalentowana, wrażliwa i inteligentna twórczyni? Bez względu na to, jak dużo informacji o Plath i jej dziełach przechowujecie w swojej pamięci, na pewno chcielibyście dowiedzieć się czegoś więcej. Możecie to zrobić, sięgając po spisane jej ręką "Dzienniki 1950-1962", które, w pięknej, twardej oprawie, ze zdjęciami i z materiałową zakładką, ukazały się w zeszłym roku nakładem wydawnictwa Marginesy.

Czytanie czyjegoś pamiętnika bądź dziennika zawsze jest wyjątkowym przeżyciem, zdecydowanie różniącym się od lektury zwykłej powieści, w której autor czy autorka puszcza wodze wyobraźni i nawet jeśli korzysta przy tym ze swoich przeżyć, to w jakiś sposób przetwarza je w literaturę - przycina, wzbogaca, przekształca, dopasowuje do książkowej rzeczywistości, a tym samym zachowuje pewien dystans między własną biografią a swoim dziełem. Dziennik to zupełnie co innego - czytając go, wchodzimy do czyjegoś świata, otrzymujemy klucz do cudzego umysłu. W życiu drugiego człowieka możemy odnaleźć ślad swoich doświadczeń albo odkryć całkowicie odmienny od naszego punkt widzenia. A jeśli człowiekiem, którego przeżycia i przemyślenia dostajemy do rąk, jest ktoś tak niezwykły jak Sylvia Plath, mamy gwarancję prawdziwej intelektualnej uczty, która może znacznie poszerzyć nasze horyzonty.

"Dzienniki 1950-1962" to zapis lęków, wątpliwości, potrzeb, pragnień i refleksji - tego, co czyniło z autorki właśnie taką, a nie inną osobę i co składało się na jej życiowe doświadczenie. Możemy śledzić rozwój Plath - zarówno jako twórczyni, jak i jako kobiety - obserwować, jaki sposób przyjmuje różne życiowe doświadczenia, jak dorasta, zaczyna odgrywać nowe role. I jak bardzo jest nieszczęśliwa.
Te dwanaście lat, które znajdziemy w "Dziennikach...", układa się w smutny obraz losu naznaczonego ciężką psychiczną chorobą, walką o to, by w miarę spokojnie przetrwać kolejny dzień. Dużo w tej opowieści bólu, gniewu, rozczarowań, niepokoju o przyszłość, ale są tu też i małe przebłyski radości. To zapis krótkiej, pełnej problemów podróży, która skończyła się tragicznie. A ponieważ znamy to zakończenie, przeżywamy historię Plath jeszcze mocniej.

Wspomniałam wyżej o zdjęciach, którymi wzbogacono to, drugie na polskim rynku, wydanie "Dzienników 1950-1962" (choć oczywiście nie spodziewajcie się albumu, dokumentującego całe życie autorki, a raczej kilku fotografii, pokazujących ją samą i ważne dla niej osoby), ale warto zwrócić uwagę także na inne cenne dodatki - fragmenty rękopisów i maszynopisów Plath, a także wykonane jej ręką rysunki. Może to drobiazgi, ale jednak podnoszą wartość takiej publikacji.

Pisałam już o "Nienasyceniu" Witkacego jako propozycji odpowiedniej do czytania podczas kwarantanny, ale myślę, że jeszcze lepszym towarzystwem na czas przymusowej izolacji od świata będą właśnie "Dzienniki 1950-1962" Sylvii Plath. To nie tylko wartościowa pod względem literackim, ale i niezwykle ciekawa, choć przejmująca smutkiem opowieść o wyjątkowej postaci. Czytelnicy na całym świecie nadrabiają teraz zaległości w lekturze i podobno szczególnie chętnie sięgają po klasyczne dzieła, mam więc nadzieję, że i "Dzienniki..." doczekają się dużego grona odbiorców. Ja polecam je każdemu - bez względu na to, jakie książki wybiera na co dzień.