Peaky Blinders | Autor: Carl Chinn

Brytyjski serial "Peaky Blinders" podbił serca widzów nie tylko w swojej ojczyźnie - losy rodziny Shelbych śledzą odbiorcy w wielu krajach, również w Polsce. Ale ile historia, którą oglądamy na ekranie, ma wspólnego z rzeczywistością? O tym możemy przekonać się, sięgając po książkę "Peaky Blinders. Prawdziwa historia słynnych gangów Birminghamu" brytyjskiego historyka Carla Chinna.

Autor przez wiele lat badał dzieje tytułowych antybohaterów - jednym z nich był jego własny pradziadek, Edward Derrick, o którym Chinn wspomina bez żadnych sentymentów, nie próbując w żaden sposób tłumaczyć czy usprawiedliwiać jego czynów. A skoro już jestem przy tym temacie, to mogę powiedzieć, że bardzo podoba mi się podejście autora do przestępców, o których pisze, to, że nie stara się ocieplić ich wizerunku. Mocno podkreśla, iż peaky blinders byli bandą brutalnych, bezczelnych opryszków, którzy nie mieli z czego być dumni, nie zasłużyli na szacunek ani na sympatię i wcale nie cieszyli się nimi wśród lokalnej społeczności.

Książka przenosi nas do XIX i do początków XX wieku, gdy Birmingham cieszy się bardzo złą sławą. Grupy młodych mężczyzn, niekiedy wręcz chłopców (do których czasem dołączają również młode kobiety) sieją postrach wśród okolicznych mieszkańców. Wszczynają awantury, dokonują pobić i wymuszeń, bez pardonu atakują przypadkowych przechodniów, przedstawicieli konkurencyjnych gangów albo funkcjonariuszy policji. Jeśli przychodzi im stanąć przed sądem, umieją okazać (a może odegrać) skruchę i dostają bardzo niskie wyroki. Muszę przyznać, że właśnie to najbardziej mnie zaskoczyło podczas lektury - jak to możliwe, że sprawcy tak ciężkich przestępstw z użyciem brutalnej przemocy mogli otrzymywać tak śmieszne kary?

Podczas pracy nad książką Carl Chinn wykorzystał mnóstwo źródeł, w tym informacje uzyskane dzięki wywiadom z potomkami peaky blinders (także członkami własnej rodziny) - przypisy zajmują niemal trzydzieści stron, widać więc rzetelne podejście do tematu. Autor przytacza wiele konkretnych incydentów z udziałem ulicznych gangów, podaje nazwiska i daty. Podobieństwa między tymi napadami sprawiają, że książka może nieco nużyć, ale chyba nikt nie oczekuje, że tego rodzaju publikacja będzie trzymać w napięciu - ma pełnić przede wszystkim funkcję informacyjną, ukazywać fakty. A z tym radzi sobie doskonale.

Chinn przedstawia bardzo bogatą w szczegóły charakterystykę członków Peaky Blinders, obejmującą między innymi ich sposób ubierania się, fryzury i zwyczaje. Przybliża nam sylwetki konkretnych postaci, których nazwiska w XIX i XX wieku pojawiały się na łamach lokalnych gazet. Przeczytamy więc historię takich przestępców jak Henry Lightfood, Billy Kimber czy Darby Sabini, dowiemy się również czegoś więcej o ludziach, którzy nie szczędzili sił, by zaprowadzić w Birmingham porządek, np. o komendancie lokalnej policji, Charlesie Haughtonie Rafterze, który razem ze swoimi podwładnymi mocno dał się we znaki miejscowym opryszkom.

Dzięki tej książce miłośnicy popularnego serialu przekonają się, ile z tego, co zobaczyli na ekranie stanowi historyczną prawdę, a ile jest efektem kreatywności scenarzystów. W końcu nie bez powodu tytuł obiecuje: "prawdziwą historię", zamiast atrakcyjnej, mocno upiększonej wersji, która zniekształca obraz słynnych birminghamskich przestępców. A skoro juź mówimy o obrazach, to wspomnę, że treść książki uzupełniają zdjęcia.

Po dzieło Carla Chinna można oczywiście sięgnąć nawet bez znajomości serialu - jeśli interesujecie się poruszanym w nim tematem, na pewno będziecie zadowoleni z lektury. To świetna, solidnie przygotowana opowieść, którą warto mieć na półce.