Pokrewne Dusze | Autor: Lesley Lokko

Niewiarygodna przyjaźń

 Jen, dziewięcioletnia dziewczynka mieszkająca w Szkocji, pewnego dnia dowiaduje się, że jej rodzina przyjmie pod swój dach jeszcze jedną osobę. Nową mieszkanką jest Kemi, równolatka Jen, pochodząca z Republiki Południowej Afryki. Początkowo dziewczyny są wobec siebie nieufne i nie do końca wiedzą jak zachowywać się w swoim towarzystwie. Jednak z czasem Jen i Kemi stają się sobie bardzo bliskie; określają się jako soul sisters.

Dziewczęca przyjaźń zostanie wystawiona na próby i trudy dorosłego życia. Kemi zaczyna realizować się jako chirurżka, z kolei Jen stawia pierwsze kroki w świecie sztuki. Losy obu kobiet potoczą się w różnych i nieoczekiwanych kierunkach, przez Edynburg, Londyn, aż do Johannesburga w RPA.

„Pokrewne dusze” mnie do siebie nie przekonały. Mam wrażenie, że ta książka w ogóle nie jest o tym, co by sugerowały opis i okładka. Moim zdaniem relacja Jen i Kemi jest niewiarygodna, w negatywnym tego słowa znaczeniu. Okres, w którym główne bohaterki nawiązywałyby i potem zacieśniały wzajemną więź, czyli czas dzieciństwa i wczesnej młodości, został praktycznie całkowicie pominięty. Narracja umieszcza nas już w momencie, w którym Jen i Kemi są dorosłe. I problem nie tkwi w wieku bohaterek, ale w fakcie, że ich przyjaźni moim zdaniem po prostu nie widać. Kobiety przeważnie żyją całkowicie obok siebie. Spotykają się od czasu do czasu, jednak cóż te spotkania wnoszą? Jaką mają wartość ich rozmowy? Jen jest ciągle w rozsypce (emocjonalnej, zawodowej, w zasadzie to każdego rodzaju), Kemi jest twarda i moralizatorska. W ich relacji brak zwyczajnego ciepła, uśmiechu i swobody, które wydaje się, że powinny charakteryzować serdeczną relację. Według mnie portret tej przyjaźni jest mało przekonujący.

W ogóle całą powieść Lesley Lokko mam chęć określić jako niewiarygodną. Trudno mi sobie wyobrazić, że taka historia mogłaby wydarzyć się naprawdę. Autorka w historię przyjaźni wplata wątki polityczne i społeczne, dotyczące trudnej i skomplikowanej historii relacji pomiędzy rdzennymi mieszkańcami RPA i Europejczykami. Przyznam, że to świadczy o oryginalności tej powieści; tematyka postkolonialna odróżnia „Pokrewne dusze” od przesłodzonych i lukrowanych powiastek obyczajowych. Jednak skoro powieści nadaje się rys autentyzmu, to dlaczego wszyscy bohaterowie są tacy płascy? Wszyscy bajecznie bogaci, z poważanych rodzin, pnący się po szczeblach kariery. Czy tak wygląda całe społeczeństwo RPA? Czy tak wygląda całe społeczeństwo gdziekolwiek na świecie? Moim zdaniem powieść miała aspiracje do opowiedzenia historii o atmosferze RPA w momencie przełomowym dla historii kraju, a finalnie wyszła relacja z kotłowaniny na najwyższych szczeblach władzy i wśród tamtejszej arystokracji. Po raz kolejny jest to dla mnie mało wiarygodne. Jako czytelniczka nie byłam w stanie utożsamić się ani z żadnym z bohaterów, ani z żadną z sytuacji.

„Pokrewne dusze” to książka, która niestety mnie „nie kupiła”. Historia opowiedziana przez Lesley Lokko wydaje się zbyt odrealniona, by mogła wydarzyć się w prawdziwym świecie. Bohaterom brak głębi, logiki w działaniu i myśleniu; chyba żadnej z postaci nie można obdarzyć sympatią, przywiązaniem lub zrozumieniem. Narracja jest fragmentaryczna i pokazuje nam urywki z życia obu kobiet i ich otoczenia. Czas powieści pomija tak ważny, moim zdaniem, okres dzieciństwa i wczesnej młodości Jen i Kemi. Według mnie, główne bohaterki i ich przyjaźń nie są wiarygodne. A jeśli powieść o przyjaźni jest tak naprawdę bez przyjaźni, to jak można ją ocenić?