W Poszukiwaniu Utraconego Smaku | Autor: Stefan Grajek

  Książka W poszukiwaniu utraconego smakuto zbiór esejów poruszających istotne tematy współczesnego świata.Utwór na wysokim poziomie intelektualnym, dotykającym wartości życia doczesnego, ale i poczucia piękna, bo „…estetyka może być pomocna w życiu./Nie należy zaniedbywać nauki o pięknie” Zbigniew Herbert.

Prof. Stefan Grajek – kardiolog w eseistycznych tekstach diagnozuje serce i krwiobieg współczesnego człowieka, tworzącsubtelne połączenie wiedzy medycznejz pasją podróżowania. Podróż, a tym samym metaforyka drogi staje się celem do odkrywania tego, co gubimy, czyli przede wszystkim piękno i harmonię. Stefan Grajek w swoich podróżach po Europie jawi się jako wybitny znawca Italii, wierny przesłaniu Zbigniewa Herberta szuka: „włókien duszy” i „chrząstek sumienia”. Poszukuje wartości sztuki i piękna, nauki i mądrości,próbuje dotrzeć do znaczenia słów, odkrycia ich pierwotnego znaczenia, by uchronić je przed zapomnieniem. Autor już w przedmowie do czytelnika kreśli obraz współczesnych czasów, ale i kieruje się potrzebą „utworzenia archiwum zapomnianych pojęć i znaczeń”, jednocześnie odczuwa obowiązek „…bycia kustoszem pamięci odkurzającym zdarzenia, które ukształtowały naszą kulturę i nasze człowieczeństwo”.

Świadomie jako lekarz, ale i znawca dzieł sztuki wchodzi w korelacje z malarskim dziełem, którego ilustracjapojawia się na okładce utworu. Tym razem inspiracją stał się obraz Rembrandta „Lekcja anatomii doktora Tulpa”. Dopełnieniem tytułowej ilustracjijest tytuł dzieła, który jest kluczowy element do zrozumieniajej przesłania. „W poszukiwaniu utraconego smaku” od razu wywołuje pierwsze skojarzenie z klasyką literatury dziełem Marcela Prosuta„W poszukiwaniu straconego czasu”.Zastanawiam się tylko, czy zaczerpnięcie w tytule pierwszych fraz ze znanego utworu to przypadek czy zamierzony efekt? Zdaniem profesora utracony smak to rodzaj tęsknoty za tym, co już odchodzi, za takimi pojęciami jak wiara, rodzina, religia, nauka, pojęcia, które nabrały innego, nowego znaczenia. Wszystko się zmienia, przeobrażeniom podlega rzeczywistość, język ulega ubóstwu językowemu, doświadczamy zjawisk zwanego dryfem semantycznym, powszechne stają się selfizm oraz egoizm.

Autor dostrzega przemiany zachodzące w świecie, pomagają mu w tym rozmowy z synem oraz wspólne rodzinne podróże. Już na początku dostrzega zanik odpowiedzialności w społeczeństwie, kontrastowo przywołuje postać Edypa z tragedii greckiej Sofoklesa „Król Edyp”, który gotowy jest ponieść konsekwencje swoich czynów, mimo że nie jest winny. W przeciwieństwie do współczesnego człowieka antyczny bohater czuje się za wszystko odpowiedzialny. W publikacji pisarz podkreśla odważnie, że konsekwencją degradacji Boga jest zanik odpowiedzialności moralnej.

Mądra i ciekawie napisana książka, nie tylko perspektywy kardiologia, ale i filozofa, oczytanego, kulturalnego, inteligentnego człowieka, który odkrywa brzydotę, a z drugiej strony dostrzega, piękno, które jest zupełnie inaczej pojmowane przez współczesnego człowieka.Na kartach utworu wybrzmiewa mądrość słowa, a piękno świata kontrastuje z pesymistyczną wizja świata i człowieka.

Utwór „smakować” trzeba powoli, autor uczy nas jak być estetą, znawcą kultury, malarstwa, jak i literatury. Niestety współczesny człowiek powoli traci umiejętność odróżniania dobra od zła.Teksty eseistyczne na najwyższym poziomie, czyta się z przyjemnością, delektując pięknym językiem, bogactwemterminologii, mądrością słowa, wszystko z dobrym smakiem, jak mawiał Herbert. Autor umiejętnie „żongluje”nawiązaniem do literatury, sztuki, kultury. W odbiorze dzieła pomaga nam rozdziały, który prowadzą nas przez meandrywiedzy, odkrywając arkany niejednej tajemnicy Książka stanowi literacki przewodnik turystyczny, odkrywa piękno Włoch, ale i przywołuje utwory literackie, które mogą być przewodnikiem mądrości.I co kluczowe dla utworu na kartach wyraźnie wybrzmiewa starożytne wezwanie, byodważyć się być mądrym, Sapereaudeincipe! - albowiem bycie człowiekiem zobowiązuje. Do bycia mądrym.